سروده بادام سفید

خاطرات جنگ در ذهن و ضمیرم تمامی ندارند لای هر کتاب و دفترآن روزها را که می گشایم بار خاطرات و خطرات ان روزهایند! ...باهر کلمه ای یاداشت یا سروده ،همه شعرها  و خاطره ها چون آیینه ای بی همتا  ناگزیر جلوی چشمانم  گشوده می گردند ، تا شروع می کنم به مرور وباز نوشتن ، مثل اینکه هم اینک آنجایم ریز قضایا به آنی برای نوشتن بر دفتر یادداشتی ،تکبرگی سفید صف بسته اند ...گویی عجله دارند ، نوبت را رعایت نمی کنند می خواهند که هر چه زودتر بر صحیفه روزگار ثبت شوند شاید هم ازتنبلی  و بی حوصله گی من گله دارند و ترس! که باز دفتر را به گوشه ای پرت می کنم تا کی باز شوند و یا هرگز باز نشوند ....بیچاره خاطرات و خطرات.... راستی که حق دارند به آنی این چنین به سمتم هجوم بیاورند حق دارند زیرا که من اینجا و دلم جای دیگر است...اینها را باید پاس داشت و به دیده منت نهاد که بر زمین زمانه برویند و نهال شوند و هر سال به تجدید فصول جوانه بزنند که شناسنامه نسلی هستند که به جبر و قضاء یا تسلیم ورضا شورها آفریدند ...آره آن خاطره ها سالهای متمادی ست که در پستوی کمدی ...لای دفتری که حالا به موریانه خورده گی رسیده اند منتظرند که به زندگی به تاریخ این سرزمین رجعت کنند و نسلهایی را فرا بخوانند و خبر رسان  آن همه دلداده گی و شجاعت باشند که مردانه و زنانه نداشت ......علی بهار زمستان 1391

                          سروده بادام سفید                          

من همه دنیا را

به آزادی آدمی

به غرور نفس گیرش

آنگاه که از اقیانوس هستی می گذرد

می شناسم

اینجا که ارتفاعات بادام سفید است

بعد از طی طریقی طولانی

به صبوری بادم بن های

مغرور می رسم

آخر معرفت کبوتر و پرواز

حشره ها ی ناگزیر !

در زیر بوته های خشک قرنها

هزاره ها

آشیانه صدها پرنده

نفسگاه کَل یا پلنگی

فارغ از التهاب تیرها و تفنگها

دیدگاه و دو شکا را بی خیال

یعنی کسی

این سو یا  آن سوی سنگرهای  خویش

نشسته در فکرحادثه ای

که بیاید یا نیاید

آسمان بهار اما

قشنگترین آبی امسال است

وابر مثل چهار ده ساله گی مجنون

گره خورده

در سینه بکر لیلی قُلٌه

جبهه مهران ارتفاعات بادام سفید سال 1365علی بهار

از منظومه رویای چمن زارها

کانت می گوید...دوچیز همواره ذهن مرا به بهت و حیرت می اندازد که هرچه بیشتر و ژرفتر می اندیشم بر شگفتی یم می افزاید...یکی آسمان پرستاره ای که بالای سر ماست و دیگری موازین اخلاقی که در دل ماست...که آسمان پر ستاره جادوی بلند پروازی آدمی را مجال بال و پر می دهد و موازین اخلاقی سرکشی اقتدار و استبداد را مهار می زند!

تا صحرای عزلت دل

منتظرم تا ابرهای  رقصنده

کولی های  بی محابای آسمان

جلگه ها را

از شوق تنفسی عمیق  بشورانند

این  قطره ها ی باران

چشمان گریان

عمری آرزوهای من بودند

 که می بارند و می بارند

تا دشت ها ی سبز

 به سمت خشکترین

بیابانها بشتابند

ومادیانها ی  مست و بی باک

در انبوه رویایی چمن زارها بچرند

نی لبکی  از رویش نیزارها بروید

چوپانی نی نوازی کند

تا صحرای عزلت دل

ماهشهر پاییز 1369 علی ربیعی(علی بهار)

سروده ای عاشقانه

بگذر شبی به خلوت این همنشین درد

   تا شرح آن دهم که غمت با دلم چه کرد.....الف. سایه

عاشقانه

نغمه ای بخوان محبوبم

برای دلواپسی همه زمانه ها

که به حزن بی تاب

قناریها عادت کرده ایم

ضرب آهنگ قفسها را می شنوی؟

خیل دلسوختگانت را مرنجان

روزی چشمانت را

چشمانت را

فرمانروای همه نرگسی ها می کنم

تا در مخموری قشنگ-

یک روز بارانی

از پرچین همه واهمه ها و دلتنگیها بگذریم

پاییز 1387 ماهشهرعلی ربیعی (علی بهار)

 

موکب اغیار روزگار

این ها دلسروده هایی ست که هرکدام یادی و خاطره ای از خود به یادگار گذاشته اند خوب و بد ،زشت و زیبا چه فرق می کند مهم اینست که در ذهن و ضمیر آدمی جایی برای خود دارند که خاطرات و خطرات را نقش می زنند ..همان ها که پایبندی دل و جانت را به تصور و تصویری از صورت و معنا یی  تازه در عالم هستی منجر می شدند  ...باری برای من دهه 60 خورشیدی گاهی به واگویه ای و دل سروده ای منجر می شد ...گاهی به فلسفه بافی از امید و یاس می رسید م،اما هرچه که بود.. روح و جان من را به فلاش بک هایی از گذشت و فداکاری  نسلی می برد که قدر و منزلت زندگی در شرایط جانفشانی برای استقلال و آزادی و عزت کشور را با خون خود معنا کرد و من اگر قطره ای ناچیز از این دریای اخلاص و معرفت شدم و هرزگاهی از حاشیه تا متن را طی کردم بی نصیب از آن همه معرفت عصری نبودم و حالا وقتی به ورق پاره های آن سالها سری می زنم با اندک اصلاحاتی آن دست نوشته ها را به مبارکی ! دنیای مجازی آراسته می کنم تا صاحب دلی چون تو بخوانی و در غم و شادی من شریک شوی ..............وبا یادی از عمران صلاحی در چکامه ای از شمس لنگرودی که گویی همه زندگی را با همه وسعتش در همین هایکوی زیبا معنا کرد که:

     برادرم عمران!

     آخر زندگی آنقدر ارزش داشت!؟

      که برای آن بمیری!

موکب اغیار روزگار

این سان  که رفت  بر من و تو از طومار روزگار

رنجمویه ای ست از زخم  دل آزار روزگار

اینجا به نفس عاشقان آه می کشند

دردا و حسرتا  ازچرخش   پرگار روزگار

جانم پر از نشیب است و ای دریغ

از سرفرازی   خزان  و باغ بیمار روزگار

نالم من از کدام تخت ؟ وکدام بخت نامراد

تلخی زهرخند کیست ؟در اسرار روزگار

طوفان وزید و کشتی ما دریا گرفته است

غرقاب موج بلاییم و دشوار روزگار

ترسم از عاقبت رنجی که گیردسزای تو

بر من گذشت هرچه بود از کردار روزگار

ای کولی مردد بیابان  و آفتاب و خاک

برخیز و کوچ کن ازموکب اغیار روزگار

ماه شهر تابستان 1368 علی بهار

 

 

این روزهای آسمانم

اینجا گاهی با وسوسه

همین آبهای نمک سود

درخت می روید

خورشید به اشاره ای

دست به سر و روی دریا می کشد

وتو دنیا ! ...آنقدر زیبایی

که زندگی را تحریک می کنی

تا  در تابستان ویران صحاری

بوته های شبدر

 زیر پای بره ها  بروید

آهویی بچرد

مینایی پرواز کند

تا آن سوی گز!

کبوتری خوشبخت

از سفر  نامه

آزادچکامه ها وسرودها برگردد

ابری

 روی  منقار قرمزِ

بلدرچین های بومی

 معنا شود

بعد ازآن کرشمه  

تا رنگین کمان  بارانی

بگذریم!

این روزها آسمانم

چقدر تار می زند تار

مثل اینکه همه غم های  عالم

زیر غبارش پنهان شده بود

 1363ماهشهرعلی ربیعی ( علی بهار)

گنجشکان هیاهو

فارغ از بند

فارغ از قید

آوازهایتان هر بامداد

کوچه را

خیابان را

شهر را بیدار می کنند

و هر شامگاه

کولیان بی دغدغه را به خواب می برند

شما گنجشکان هیاهو

که مژده بخش

دل غمگین من هستید

آوازهایتان مثل نور ماه قشنگ است

زمانی که از  حصار شاخسارها می گذرد

ماهشهر زمستان 72 علی بهار

از دفترهای گذشته

هر روز به دنبال آوازهایی هستم که پیام آور آرزوهایی است...آرزوهایی که ظاهرا  قاعده ابتدایی دنیا است و قرار است که سنگ بنای هستی با این معیارها سنجیده شود ...مزین به  مهر و اخلاق و راستی که در دل همه انسانها با هر رنگ و بوم وبر باید که جاری باشد  ....اما همه اینها فقط آرزوهایی ست  که گاهی چون چشمان کودک فقر در میان بی حوصله گی آدمهای دور وبر گم می شود و هیچ کس سراغی از رنج و آزار او نمی گیرد و هیچ کس نمی پرسد این چشمان پر از اشک شب را در کدام بیغوله به صبح می رساند و هیچ کس دستان کبره زده او را نگاه نمی کند التماس اورا و آرزوهای او را بویژه در هنگامه بی پایان دعواهای سیاسی روزمره  کسی به یاد هم نمی آورد هرچند بزنگاه تناول عیش دنیا  دو روزه هم باشد گویی بر شکمباره ها ،سرمستی  و لذت هستی سیری ناپذیر است و چرخ عالم تا هست  بر وفق مراد می چرخد چنانکه درد تصرف و تسخیرش  مثل مزه های تند بر دهان و دندانشان  فشار مضاعف می آورد...دیگر باورم شده است که   سمت و سویی گنگ و ناتمام ذهن و ضمیرهمه گردنکشان عالم  را به یغما برده است...هر چند گنجشکان هیاهو نغمه سرایی کنند...  

 

        

 

سفر جان

همه آنچه تو انجام مى دهى، بى اهمیت است. اما اینکه تو خودت آنها را انجام مى دهى، داراى اهمیت زیادى است..... گاندى                               

                                        سفر جان

در اسفارپیچیده هستی

ستاره ای  گم می شود

کهکشانی پای  به هستی  می گذارد

منظومه ای  بی آتش زنه ای می گدازد

شاعری اما

در بند منظومه ای ست که بسراید

((فلک چوجلوه کنان بگیرد سمندترا

           کمینه پایگهش اوج کهکشان گیرد))حافظ

وکاش جهان کوچک ما

چون تخیل ما بود

که رنج دانایی را

بی ابهام و بی حاشیه طی می کرد

و امکان پرگشودن ما

اگرچون رنگین کمانی در   آسمان می بود

که با  هارمونی باران صحبگاهی  جاودانه می شد

سفرمی کردیم

برای دیدن این همه هستی

ودستهای ملتمس ما

چون بال قاصدکها بود

که برای  استغاثه ای طولانی 

  در هم فرو می رفتند

ای کاش که ! جادوی دلداگی را می شناختیم

پاییز 87 ماهشهر علی بهار

میدان مین

شرحی بر یک سروده

انگار همین دیروز بود که در دشت مهران روبروی میدان مین ایستاده بودم ،درست چند صد متر آنسوتراز شهری سوخته وپر پر زیر بار آهن پارها....این سوتراما  ردیف به ردیف مین بود و تکه های گوشت پرنده ای یا جانوری که روی مین رفته بودند ...من به سرباز همراهم می گویم  نیاید جلو.. سرباز کنار سیم خارداری که دور میدان مین کشیده اند  ایستاده است .... اندکی جلوتر می روم  تا پرنده ای که زیر تابش تند آفتاب در وسط میدان داردجان می داد را مثلا نجات بدهم ...شاید  کاری عبث و بیهوده باشد اما برای ارضاء دلم هر کاری می کنم ... پرنده  هنوز با همان چشمان نارنجی یش به من نگاه می کند هر چند مرده باشد .... حالا نزدیک به سه دهه از جنگ گذشته اما گویی هیچ چیز عوض نشده ...فقط میدان مین دنیا هر روز بزرگتر از روز پیش می شود و من با دفتر خاطراتم دل مشغولیهای آن روزهارا که غم و شادی هایش بیشتر به چشم می آمد ،مرورمی کنم ...مثلا همین یادداشت شعرگونه را که خاطره ای ست در ذهن و ضمیرم و دوست سربازی که به عنوان راننده جیپ همراهیم می کرد اهل روستاهای کازرون بود،نجیب و دوست داشتنی .....برای کار خودش را به آب و آتش می زد هم مکانیک بود و هم راننده ..بی اندک گفتگو به دنبال کار می دوید ..یادش بخیر زودتر از من ترخیص شد ...آخر دفتر  را که مرور می کنم به همین سروده میدان مین می رسم ...بعد از چند روز راست و ریس کردن اماده اش کرده ام برای وبلاگ ...همه آن صحنه ها مثل تصویری تر و تازه  بر پرده سینما از جلوی چشمانم عبور می کنند ...سرباز... میدان مین و پرنده ای که روی مین ضد نفر رفته بود ....ظهر گرم تابستان که بزمچه های بزرگ دشت مهران را راهی بیابان می کند....همیشه گفته ام تجربه های به  یاد ماندنی آن روزها چیزی نیست که اسان بدست آمده باشد...کاش حوصله کنم همه را مو به مو شرح دهم ...بیان کنم ....

میدان مین           

حوالی ظهر تابستان

که کبوتران خاکی

صبور

 از صحاری سوزان عبور کردند

من ایستاده بودم اما

 تا آخرین گلوله هم

بی هیچ حادثه ای گذشت

صحرای تفته مهران جای امن مین ها و تکه های آهن بود

درگیربا همه آرزوهایم

 رفتم کنار یکی از همین میدانها

تا چشم می زنم ....

مرغی روی شاخک مین ضد نفر نشست و بر نخواست

در این وقت ها

من  به گونه های اشک آلودم عادت دارم

پرنده ای باشد ...موری یا ملخی

داغ دلم تازه می شود

ذرات آفتاب چون تیغ زاری

بر تن پر پر مرغ می ریزند

سرباز همراهم اشاره می کندبه تلخی

جناب سروان!

باز هم برای مرگ پرنده ای ،سربازی

مین به اندازه کافی موجود است

می گویم آره هرچه که غلته درسته

 باید برویم

در همین نزدیکی چاهی ست

سر فرومی کنم

تا شقیقه

گیجگاهم تاب نمی آورد

برمی خیزم

چه عشق ها که سر به پای سراب ارزوها

گذاشتند ورفتندو گم شدند

 تشنگی و یاس را

 چون عبور بی شمار سارها

در نبض کبود افق می شمارم  

سکوت   راهی ست به جنوب تحمل  من

می چرخم و می چرخم

 با این سوال دور از ذهن

کجاست دست فرزانه ای که دستم بگیرد ؟

شاید به بهبود این همه

شرایط سخت تن بدهم

شهر خالی از سکنه است

گروه آدمیان درهم و دوره گرد

همه رفته اند

 تا پاسی از شتران رقصنده در تابش آفتاب بمانند

نیزاری اگر بود

به آب می رسیدیم

و تشنگی به قاب استخوانی پوسیده

در بیابان نمی رفت

فریادهایم بغض فروخورده اند

که با هر تند باد ورق می خورند

گاهی دور گاهی نزدیک

بیغوله و شکسته راهی ست

تحمل و تردید

که در ترسی بی پایان

از تیره ترین لحظه ها می روید

میرسی به جایی که

نه لبخند خوب است

و نه بوسه بر پیشانی مایوس معشوقت

زمان گذشت ...

روزی و ماهی و سالی وقرنی ....

باری هنوز هم  مفهوم آدمی را

با  اراده معطوف به احترام تعریف نمی  کنند

که ماه به تکریم او بدرخشد

و چون روز برآید

باد  ترانه ای بنوازد

بر منقار آخرین پرنده ای اگر زنده بود

دریا طوفانی بپا کند

به تعمید قدیسی در طهارت می ناب

اصلا چه نیازی به این همه تمثیل

ادمی دیو دروغ را به کناری نهد

دنیا را به تصور شخصی نبیند

از تحقیر حتی حشره ای بپرهیزد

چه شاهکاری از پرواز یک ذهن پاک می روید

که مفهوم آزادی وپرسشگری را پر و بال می دهد

آنگاه جنگ و میدان مین هم به آخر می رسد

تابستان 1365 صحرای مهران علی ربیعی (علی بهار)

نشانی [e-mail]

سروده حس مشترک

نوروزکه می رسد از راه

چون حس مشترکی ست.

پاشویه خستگی

پیرمرد قفقازی را جمع می کنم

تا بسلامتی برخیزد

دستان فرسوده پیرزن تاجیک را

بر بنفشه زارهای حوالی  جیحون می کشم

تا جوان شود!

عرق جبین دهقان ترمزی را

با حوله ترمه دوز

اصفهان پاک می کنم

بوی ترنج و نارنج روستاهای فارس را

با شامه و خاطره

ایرانیان همه جهان

قسمت می کنم

از اربیل تا یزد

ازتیسفون تا آیغور

اسفند  خانه تکانی می کنم

خانه ها و پنجره ها را

اندیشه ها و دلهارا

واسپند محشر آذربایجان

آتش گاهی ست

که تا قدمگاه رستم

در زابلستان قد کشیده است

"سبز کشمیرمن"

"زلفای تو زنجیر من"

ترانه صبحگاهی انبوه گنجشکان

بر بلندای افراها و سپیدارهای نیشابور و خجند

مژده بخش بهار و باران است

سیاوش رعنا و دلیر!

چون گل سرخی آز آتش عبور می کند

با سور چهاشنبه سوری

که بیرق میران نوروزی ست

و قمریا ن سرگشته

با سارها و پروانه ها

بوی بیدبن ها را

به هر کجای سرزمین خاطره می برند

عبور می کنم از مزار شریف

تا مزامیر گلرنگ بلبلان دره پنجشیر

قناریهای محبوس کلات نادر

می رسم به اندوه هرات و بامیان

و گریه های بلند هندو کش

از شور چشمه سارها و جویبارانش

تا داغ هزاران لاله پرپر

-غم های فراوانش

شرق و غرب این فلات

چون دل من بزرگ و خونین است

به یاد می آورم دوشنبه های غریب را

بر کوهپایه های دوشنبه ای که نبودی

گفتی به یاد آر

نجوای عاشقانِ سمرقند و بخارا را

"اگر آن ترک شیرازی بدست آرد دل مارا" حافط

اسفند 1379ماهشهر علی ربیعی( علی بهار)

زمان قرار

زمان قرار

مثل   فراموشی 

غروب یک مرغ دریایی

در انحنای

قلب بریده ابرها فرو میروم

خورشید دلم

  آنچنان خونین است

که کبوتران

از ازادی آسمانم می گریزند

قناریها

 از لب خوانی آوازهایم

زمان قرار ندارم که چشم  به ره گیرم

که لب فرو بسته ام چو قاب تصویرم

تابستان 1379 تهران علی بهار

مراوده با دوست

برای دوستی نوشته بودم ...کیمیا ی نگاه اخلاقی بی مداهنه... گوهری ست قیمتی که وجدان ناخودآگاه آدمی رابه نقد می کشاند و وزن مقابله با خویشتن را بالا می برد تا جایی که برای عرضه بالا بلندی و خود خواهی نا بخردانه امکانی در ذهن و ضمیر آدمی باقی نمی نماند و خلوت درون را به آرمان شهر سقراط حکیم  تبدیل می کند.... ....مثلا یک راه مقابله با خود درونی این است که از جایگاه حداقلی به خود بنگری و بینشی حداکثری برای اشراف و تعامل با جامعه داشته باشی به ویژه زمانی که خود را در اقطاب عالم می بینی! ...دوستم می گوید از مقابله با تاریکی ست که مفهوم روشنایی پدیدار می گردد که خود خواهی جنبه تاریکی درون ما است...و من تاکید می کنم   درست است ،تعبیر بکری ست هم چنانکه روشنایی ،...مثل این است که فرد  به تعلق خاطری ورای  خود  رسیده باشد سرشار از گذشت وبردباری ، مهربانی  و صبوری ....پس به لذت همنفسی و مدارا  همه اقطاب عالم  راطلب می کند به سفره دل و جان.... زیرا که می داند نه زندگی آنقدر شیرین است که به پایش بسوزد و نه مرگ انقدر تلخ که از ادبارش بگریزد ... دوستم بی اندک مجامله ای  می پذیرد...

تابستان 1379 تهران علی بهار